Międzynarodowy Dzień Matki Ziemi – zaczęło się od katastrofy ekologicznej
22 kwietnia każdego roku od ponad 70 lat obchodzimy Dzień Ziemi. Święto to zapoczątkowane zostało niedługo po katastrofie ekologicznej w Santa Barbara, jako protest przeciwko degradacji środowiska. Skutki wycieku dla środowiska były natychmiastowe i dramatyczne. Zginęło co najmniej 3686 ptaków – tylko te, które policzono. Niektóre ssaki morskie, takie jak lwy morskie i słonie morskie, zginęły, chociaż liczby ich nie są znane.
Człowiek i jego środowisko — raport z 1969 r.
26 maja 1969 roku sekretarz generalny ONZ Maha Thray Sithu U Thant przedstawił raport na sesji Zgromadzenia Ogólnego, zatytułowany „Człowiek i jego środowisko”. “The Problems of Human Environment” był pierwszym ogólnoświatowym raportem poświęconym kwestiom związanym z ochroną środowiska naturalnego. W dokumencie zaprezentowano dane dotyczące zniszczenia środowiska naturalnego i jego niekorzystnych konsekwencji, wzywając wszystkie państwa do racjonalnego korzystania z zasobów Ziemi oraz wysiłków na rzecz ochrony ekosystemu.
Oby nadchodzące Dni Ziemi były spokojne i pogodne dla naszego pięknego statku kosmicznego, jakim jest nasza planeta, w miarę jak kręci się oraz krąży w mroźnej przestrzeni ze swoim ciepłym i wrażliwym ładunkiem ożywionej natury
Sekretarz Generalny ONZ U Thant, 21 marca 1971 roku
Celem raportu było zwrócenie uwagi na problemy, jakie niesie ze sobą wzrost populacji, szybki rozwój przemysłu, urbanizacja i zmiany klimatu. Raport wskazywał na potrzebę podjęcia działań mających na celu zapobieganie degradacji środowiska naturalnego oraz promowanie zrównoważonego rozwoju.
Raport ten miał ogromny wpływ na debatę na temat ochrony środowiska na całym świecie i odegrał kluczową rolę w ustanowieniu wielu międzynarodowych umów i konwencji dotyczących ochrony środowiska, takich jak Konwencja ramowa Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu.
Ponieważ, raport ten wstrząsnął światową opinią publiczną, konsekwencją czego było przekształcenie się słabego ruchu ochrony przyrody w prężny ruch ekologiczny. Wśród najważniejszych poruszanych w nim zagadnień wymienić należy:
- brak powiązania wysoko rozwiniętej techniki i technologii z wymogami środowiska,
- wyniszczenie ziem uprawnych,
- bezplanowy rozwój stref miejskich,
- zmniejszanie się powierzchni wolnych, otwartych terenów,
- znikanie wielu form życia zwierzęcego i roślinnego,
- zatruwanie i zanieczyszczanie środowiska w tym wód,
- erozja gleby,
- konieczność ochrony takich elementów środowiska jak gleba, woda i powietrze.
Międzynarodowy Dzień Matki Ziemi — geneza
Międzynarodowy Dzień Matki Ziemi w 2023 roku z hasłem przewodnim:
“Zainwestuj w naszą planetę”.
Co ZAWIERAŁ RAPORT U Thanta?
Ziemia, od której zależy utrzymanie człowieka, została poważnie uszkodzona przez wiele jego przeszłych działań i na wielu obszarach proces ten trwa nadal. Szacuje się, że w wyniku erozji i zasolenia utracono już 500 milionów hektarów gruntów ornych, że dwie trzecie światowych obszarów leśnych zostało utraconych na cele produkcyjne, a 150 gatunków ptaków i zwierząt wymarła za sprawą działań człowieka.
Około 1000 gatunków lub ras dzikich zwierząt uważa się za rzadkie lub zagrożone. Erozja, degradacja gleby, wylesianie, niszczenie działów wodnych oraz niszczenie życia zwierzęcego i roślinnego trwa nadal, a na niektórych obszarach przyspiesza. Strata dla ludzkości jest poważnym problemem.
Wraz ze wzrostem liczby ludności wzrosła intensyfikacja rolnictwa, w tym produkcja pestycydów i herbicydów oraz fungicydów. Zachwiały one delikatnym ekosystemem. Wraz z postępem przyszło pogorszenie stanu gleby, wód, powietrza i całego środowiska. Zwiększenie sztucznych nawozów zwiększyły plony, ale także i nowe produkty przemysłu chemicznego. W tamtym okresie bardzo niebezpiecznym związkiem okazał się pestycyd DDT, który hamuje fotosyntezę alg morskich o 75%. DDT to organiczny związek chemiczny z grupy chlorowanych węglowodorów.
Został zakazany w Polsce latach 70. XX wieku, a mimo to nadal krąży w przyrodzie.” Jak wynika z badań PZH z 2004 roku, ilość DDT w organizmach ludzi i zwierząt jest z biegiem lat coraz mniejsza. Na przykład w krowim mleku jest pięć razy mniejsza niż 20 lat temu”. Czy zniknął? Wszak minęło 19 lat od tamtych badań.
W raporcie przeczytać można:
Mimo to wrzuciliśmy do naszego środowiska około miliarda funtów DDT i dodajemy około 100 milionów funtów rocznie. Całkowitą światową produkcję pestycydów szacuje się na ponad 1300 milionów funtów rocznie. Same Stany Zjednoczone Ameryki eksportują ponad 400 milionów funtów rocznie. Oprócz potencjalnego wpływu na produktywność oceanów wiele z nich ma znany wpływ na ryby, dziką przyrodę i zdrowie ludzi, co ma poważne konsekwencje na wielu obszarach. Takich szkód w środowisku należy unikać. Możliwe jest osiągnięcie tych samych celów bez zagrożenia dla środowiska poprzez zastosowanie wiedzy, która jest już dostępna lub poprzez rozwój nowych podejść.
Raport U Thanta
Literatura:
http://acteco.pl/articles.php?article_id=89
Problems of the Human Environment, Report of the Secretary-General, E/4667, 26 May 1969
https://www.ppr.pl/wiadomosci/aktualnosci/popularny-pestycyd-ddt-nadal-krazy-w-przyrodzie-102352
