Fruczak Gołąbek – Tajemniczy Wędrowiec z Południa
W niezwykłym świecie owadów fruczak gołąbek wyróżnia się jako prawdziwy klejnot rodziny zawisakowatych. Ten niewielki motyl zachwyca swoją elegancją i niezwykłym sposobem życia, przypominającym styl życia kolibrów. Aktywny w ciągu dnia, fruczak gołąbek jest jednym z najciekawszych przedstawicieli swojej rodziny, a jego obecność w ogrodach przyciąga uwagę każdego, kto ma szczęście go zobaczyć. Jest dość szybki, bowiem może osiągać prędkość do 50 km/h.
Występowanie
Fruczak gołąbek (Macroglossum stellatarum; dłużniec gwiaździk) jest szeroko rozpowszechnionym gatunkiem, którego można spotkać w różnych częściach świata. Jego zasięg obejmuje Europę Środkową i Południową, Półwysep Fennoskandzki, Afrykę Północną oraz część Azji. Ta niezwykła zdolność do adaptacji i migracji sprawia, że fruczak gołąbek jest jednym z najbardziej fascynujących motyli w swoim rodzaju, zdobiąc ogrody i naturalne krajobrazy na wielu kontynentach.
Na przełomie maja i czerwca w naszym kraju można zauważyć pojawienie się fruczaka gołąbka. Ten fascynujący motyl przylatuje do nas z południowej Europy, gdzie spędza chłodniejsze miesiące. Gdy na południu temperatura zaczyna wzrastać, fruczak gołąbek migruje na północ, pozostając w Polsce do początku jesieni [2].
Pod koniec sezonu letniego, gdy temperatury zaczynają spadać, fruczak gołąbek powraca do cieplejszych rejonów Europy, gdzie spędza okres godowy. Ta coroczna migracja jest nie tylko imponującym wyczynem, ale także świadectwem niesamowitych zdolności przystosowawczych tego motyla.
Motyle nie mają zębów i dlatego nie mogą gryźć. Nie mają fizycznej zdolności do gryzienia.
nie zabijaj motyli!
Wygląd i Adaptacja
Zawisaki (Sphingidae) to motyle nocne. Fruczak gołąbek jest jednak dość wyjątkowy, bowiem prowadzi dzienny tryb życia. To niewielki motyl o rozpiętości skrzydeł wynoszącej około 4,3–4,5 cm i długą trąbkę o długości od 25 do 28 milimetrów. Jego krępa sylwetka i dość kompaktowe wymiary sprawiają, że z łatwością może wtopić się w tło roślinne. Skrzydła są szarobrązowe, zdobione czarnymi liniami, które dodają motylowi charakterystycznego, kontrastowego wyglądu. Tylne skrzydła mają intensywnie pomarańczowy kolor, który stanowi wyraźny akcent i przyciąga wzrok.
Skrzydło przednie szarobrunatne z wąskimi, czarnobrunatnymi przepaskami. Tylne skrzydło pomarańczowe z ciemniejszą nasadą. Odwłok w nasadowej części szarobrunatny, w środkowej z żółtawymi plamami po bokach, w tylnej z odstającymi pęczkami białych i czarnych łusek
Linnaeus, 1758
Jednym z najbardziej fascynujących aspektów fruczaka gołąbka jest jego zachowanie podczas żerowania. Motyl ten, podobnie jak kolibry, spija nektar z kielicha kwiatów, unosząc się w powietrzu. Jego długie, elastyczne ssawki wnikają głęboko w kwiatowe kielichy, umożliwiając skuteczne pozyskiwanie nektaru. Dzięki tej technice fruczak gołąbek może przemieszczać się z kwiatu na kwiat, nie tracąc czasu na lądowanie. Ten sposób żerowania nie tylko zwiększa jego zdolność do zdobywania pożywienia, ale także przyczynia się do zapylania roślin.
Cykl Życia
Cykl życia fruczaka gołąbka obejmuje cztery stadia: jajo, larwę, poczwarkę i dorosłego motyla. Jasnozielone jaja [4] składane są na roślinach żywicielskich, takich jak wierzba i dzika róża, którymi larwy będą się żywiły. Larwy fruczaka gołąbka osiągają 6 cm długości.
W fazie poczwarki, motyl ukrywa się wśród roślin, gdzie w spokoju przechodzi proces metamorfozy. Poczwarka ma od 30 do 35 mm długości.
Na początku swojej drogi, gąsienice fruczaka gołąbka spędzają czas na żerowaniu na wiciokrzewach i przytuliach. Te rośliny, bogate w niezbędne dla młodych larw składniki odżywcze, stają się ich głównym źródłem pokarmu. Wśród gęstych liści, gąsienice zyskują siłę, przygotowując się do kolejnego etapu – metamorfozy w motyla.
Gąsienica zwykle zielona z jasnymi smugami na bokach ciała, zakończoną rogiem. Gąsienica dorasta do 45 mm. Przepoczwarczenie następuje w luźnym oprzędzie na ziemi lub płytko w ziemi.
Zwyczaje i Środowisko
Fruczak gołąbek preferuje lasy liściaste i krzewiaste, gdzie jego rośliny żywicielskie są powszechne. Motyl ten znany jest ze swojej zdolności do przystosowywania się do różnych warunków środowiskowych, co pozwala mu na przeżycie w zmieniających się warunkach klimatycznych.
Ćmy te są także doskonałymi lotnikami, choć ich loty są dość powolne i majestatyczne. Często można je spotkać w ogrodach, parkach i wzdłuż ścieżek leśnych, gdzie często żerują na nektarze kwiatów.
Po przejściu metamorfozy, fruczak gołąbek przechodzi do zupełnie innego etapu życia – jako dorosły motyl staje się poszukiwaczem nektaru, wędrującym od kwiatu do kwiatu. Wybór kwiatów, które go przyciągają, nie jest przypadkowy. Motyl ten ma swoje ulubione miejsca na nektarowej mapie, gdzie kwiaty z długimi i wąskimi kielichami pełnią rolę naturalnych zbiorników słodkiego pokarmu.
Wśród ulubionych roślin fruczaka gołąbka znajdują się takie kwiaty jak budleja, cieciorka, cynia, czyściec, dalia, firletka i floks. Ale to nie koniec jego preferencji, albowiem w jego nektarowej diecie znajdują się także fuksje, goździki, heliotropy, jaśmin, lantana, lawenda i lebiodka. Kolejnymi ulubieńcami są lilak, lobelia, ostrogowiec, ostrożeń, ostróżka, pelargonia, petunia, pierwiosnek, szałwia, trojeść, tytoń, werbena, wiciokrzew, żmijowiec i żurawka. [1]
Nomadyczny Styl Życia
Fruczak gołąbek jest gatunkiem nomadycznym, co oznacza, że jego obecność jest zmienna i zależy od dostępności pokarmu oraz warunków klimatycznych. Motyl ten przemieszcza się między różnymi siedliskami, w poszukiwaniu kwiatów bogatych w nektar. Taki styl życia pozwala mu na wykorzystanie różnorodnych źródeł pożywienia i adaptację do zmieniających się warunków.
Ochrona i Wyzwania
Chociaż fruczak gołąbek nie jest obecnie uważany za gatunek zagrożony, zmiany w środowisku naturalnym oraz intensywne uprawy rolne mogą wpływać na jego populację. Zmniejszająca się liczba odpowiednich roślin żywicielskich oraz zmiany w strukturze siedlisk mogą wpłynąć na liczebność tych pięknych motyli.
W związku z tym ochrona ich naturalnych siedlisk oraz zapewnienie, że w naszych ogrodach i parkach znajdują się odpowiednie rośliny żywicielskie, jest kluczowa dla zachowania tego gatunku w przyszłości. Wspieranie działań mających na celu ochronę środowiska i różnorodności biologicznej może pomóc w utrzymaniu populacji fruczaka gołąbka w zdrowym stanie.
Podsumowanie
Motyl fruczak gołąbek to prawdziwy skarb natury, którego urok i przystosowania sprawiają, że jest jednym z najbardziej fascynujących owadów w naszej przyrodzie. Dlatego fruczak gołąbek, z jego charakterystycznym wyglądem i fascynującym zachowaniem, jest jednym z najciekawszych motyli, które można spotkać w przyrodzie. Jego zdolność do unoszenia się w powietrzu podczas żerowania, a także interesująca budowa ciała, sprawiają, że jest on obiektem podziwu i badań. Ochrona środowiska i zrozumienie jego potrzeb jest kluczowe, aby ten niezwykły motyl mógł nadal zachwycać nas swoją obecnością w ogrodach i naturalnych przestrzeniach. W Polsce występuje w województwach opolskim, świętokrzyskim, dolnośląskim, mazowieckim, lubelskim.
Czy macie ochotę podzielić się swoimi zdjęciami i filmami z obserwacji “polskiego kolibra”? Można je umieszczać w komentarzach, a my zbierzemy je na końcu artykułu w specjalnej galerii. Prosimy o podanie autora zdjęcia/filmu, daty i miejsca obserwacji oraz wyrażenie zgody na przetwarzanie waszej pracy na zasadzie licencji Creative Commons (CC). Czekamy na Wasze wyjątkowe ujęcia i filmy, które pomogą nam pokazać piękno tego niezwykłego motyla!
Bibliografia:
[1] https://pl.wikipedia.org/wiki/Fruczak_go%C5%82%C4%85bek, dostęp: 22.07.2024.
[2] https://profesorskiegadanie.blogspot.com/2018/06/fruczak-goabek-czy-duzniec-gwiazdzik.html, dostęp: 22.07.2024.
[3] https://de.wikipedia.org/wiki/Taubenschw%C3%A4nzchen, dostęp: 22.07.2024.
[4] https://www.lepidoptera.eu/show.php?ID=168&country=PL&lang=PL, dostęp: 22.07.2024.
